التناص الدینی فی قصیدة «ثورة فی الجحیم» لجمیل صدقی الزهاوی

نویسندگان

حسین کیانی

فاطمة علی نژاد چمازکتی

چکیده

تعدّ ظاهرة تفاعل النصوص(التناص) مصطلحاً نقدیاً أدخله جولیا­کریستیفا بوصفه نظریة نقدیة مستقلّة فی المباحث النقدیة الجدیدة. أصحاب هذه النظریة یذهبون إلی أنه لیس هناک نص مستقلّ معنیً بل کلّ نصّ یتفاعل النصوص الأخری و هو نسیجٌ جدیدٌ من النصوص السابقة، و أساساً علی هده النظریة یعتیر النص الجدید کأفق ممتد لایعرف الحدود الزمنیة و الحضاریة .    جمیل صدقی الزهاوی هو من روّاد النهضة الأدبیة الحدیثة فی العراق، جعل الشعر أداة لنشر آرائه و أفکاره الاجتماعیة و نزعاته المتجدّدة وکان یدعو به إلی القیام فی وجه الاستبداد. قصیدته «ثورة فی الجحیم» هی رحلة خیالیة إلی عالم ما بعد الموت، أنشدها معبّراً عن فلسفته وآرائه فی المجتمع و القیم السائدة بین أبناء عصره علی لسان أهل الجحیم. استفاد الشاعر فیها من التناص الدینی و أظهر بها اضطلاعَه للنص الغائب و استطاع بقصیدته هذه التأثیر علی المخاطب. هذه المقالة بعد دراسة موجزة فی التناص و أهمیته فی النقد الأدبی، تسعی إلی قرأة جدیدة لقصیدة«ثورة فی الجحیم» لجمیل صدقی الزهاوی، مبینة مدی تأثر النص الحاضر بالنص الغائب. و أخیراً وصلت الدراسة إلی أن للکلمات الدینیة و مضامینها دوراً بارزاً فی إنشادها و أن الشاعر استطاع بالتفاعل بین النصین، الغائب و الحاضر، أن یوثر علی مخاطبه تأثیراً عمیقاً.

Sign up for free to access the full text

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

روابط بینامتنی دینی در قصیده¬ی «ثورة فی الجحیم» جمیل صدقی زهاوی

بینا­متنی شیوه­ای از نقد متون است که ارتباط میان آثار ادبی را روشن می­سازد، بر اساس این نظریه، متن، نظامی بسته و مستقل نیست و هر متنی خواسته یا ناخواسته با متون دیگر، نوشته و خوانده می­شود؛ بنابراین متن­های ادبی بسته به خلاقیت ذهن نویسنده در عین تأثیرپذیری از متون پیشین با دگرگونی در آن­ها و هنجارشکنی و رویکردهای هنری تازه، آفریده می­شوند. این پژوهش در پی آن است...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
مجلة الجمعیة العلمیة الایرانیة للغة العربیة و آدابها

ISSN 23456361

دوره 8

شماره 21 836

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023